Tai gwag

Grantiau i brynwyr tai lleol i adnewyddu tai gweigion/ail gartrefi i safon byw derbyniol. Rhaid i’r eiddo fod wedi bod yn wag neu wedi ei gofrestru yn flaenorol fel ail gartref gan Adran Treth Cyngor Gwynedd am o leiaf 6 mis neu fwy, a bydd angen i’r ymgeiswyr fod â chysylltiad gyda’r ardal leol.

Sicrhewch eich bod yn cwrdd â’r holl feini prawf canlynol cyn i chi wneud cais am y grant. 

Ymgeisydd(wyr)

• Rhaid i o leiaf un o’r ymgeiswyr gwrdd ag un o’r canlynol:

  • Wedi byw am o leiaf y 5 mlynedd blaenorol yng Ngwynedd.

  • Cyn hynny bu'n byw am gyfnod o 10 mlynedd barhaus yng Ngwynedd  

• Byw yng Ngwynedd am 365 diwrnod y flwyddyn am y cyfnod penodol (5 neu 10 mlynedd) a bod Treth Cyngor wedi ei dalu ar yr eiddo preswyl am y cyfnod hwnnw (ar y sail bod yr eiddo wedi cael ei breswylio yn barhaol).

• Rhaid i incwm aelwydydd beidio â bod yn fwy na £60,000

• Rhaid i flaendal morgais beidio â bod yn fwy na 35% o bris prynu'r eiddo

• Rhaid dilyn y Canllaw Cost Derbyniol sydd i weld isod – h.y. yr uchafswm pris prynu’r eiddo a ganiateir.

• Rhaid i’r eiddo fod wedi ei gofrestru yn wag neu yn ail gartref am gyfnod o 6 MIS cyn i chi brynu’r eiddo.

Canllaw Cost Derbyniol

Band 2

• Bala, Bethesda, Betws Garmon, Bontnewydd, Brithdir & Llanfachreth, Corris, Dolbenmaen, Dolgellau, Dyffryn Ardudwy, Ffestiniog, Ganllwyd, Llanaelhaearn, Llanberis, Llanddeiniolen, Llandderfel, Llanegryn, Llanelltyd, Llanfair (Meirionydd), Llanfihangel-y-Pennant, Llangelynnin, Llangywer, Llanllechid, Llanllyfni, Llanuwchllyn, Mawddwy, Pennal, Talsarnau, Trawsfynydd, Tywyn, Waunfawr.

Band 3

• Abergwyngregyn, Aberdaron, Abermaw, Arthog, Bangor, Beddgelert, Botwnnog, Bryn-Crug, Buan, Caernarfon, Clynnog, Cricieth, Harlech, Llanbedr, Llanbedrog, Llandwrog, Llandygai, Llanengan, Llanfrothen, Llannor (Dwyfor), Llanrug, Llanwnda, Llanycil, Llanystumdwy, Maentwrog, Nefyn, Penrhyndeudraeth, Pentir (Ysbyty Gwynedd), Pistyll, Porthmadog, Pwllheli, Tudweiliog, Y Felinheli.

Band 4

• Aberdyfi 

Gweld map wardiau etholiadol

Mae grantiau o hyd at £25,000 ar gael i berchnogion tai neu ddarpar berchnogion tai i adnewyddu tai gwag i'w gwneud yn ddiogel i fyw ynddynt a gwella eu heffeithlonrwydd ynni. I fod yn gymwys i dderbyn y grant, mae’n rhaid i'r eiddo fod wedi'i gofrestru’n wag am o leiaf 12 mis ar adeg cyflwyno’r cais, ac mae’n rhaid i'r perchennog fodloni’r meini prawf cysylltiad lleol yng Ngwynedd.

Mwy o wybodaeth am y cynllun Grantiau Cartrefi Gwag Cenedlaethol 

Cynllun sy’n cynnig benthyciadau tymor byr di-log i ddatblygwyr i ail-gyflwyno defnydd preswyl i dai gwag a rhai segur, a/neu ar gyfer trosi eiddo presennol yn dai. Bydd cynlluniau yn cael eu hasesu mewn perthynas â’r galw a’r effaith lleol.

Statws a grŵp targed

• Mae’r math hwn o gymorth yn un DEWISOL

Cymhwysedd

• Mae cymorth ar ffurf benthyciadau ar gael i berchnogion i ailgyflwyno eiddo gwag i’w defnyddio eto a’i gwerthu neu eu rhentu ond ddim i berchennog-ddeiliaid.
• Ni ddylai ymgeiswyr am fenthyciadau fod â chredyd anffafriol CCJ/methdaliad
• Gellir cynnig benthyciadau i:
  • Unigolion
  • Elusennau
  • Cwmnïau/busnesau
• Yr holl waith a ystyrir sy’n angenrheidiol i ail-gyflwyno’r eiddo i’w ddefnyddio fel eiddo preswyl gan gynnwys costau trosi ble mae eiddo wedi eu wneud yn nifer o unedau ar wahân.

Amodau

• Mewn achos benthyciadau i ddychwelyd eiddo nôl i ddefnydd drwy werthu, mae cyfnod uchafswm o ddwy flynedd i ad-dalu.
• Mewn achos benthyciadau i ddychwelyd eiddo gwag i’w rentu, mae cyfnod ad-dalu’r benthyciad yn 5 blynedd.
• Wedi cwblhau’r gwaith rhaid i’r eiddo fod ar gael i’w rentu neu ei werthu.

Ceisiadau

• Eiddo sydd wedi bod yn wag am fwy na chwe mis
• Os nad yw’r benthyciad yn cynnwys costau llawn y gwaith, tystiolaeth o gyllid digonol i sicrhau fod y cynllun yn hyfyw yn ariannol o’r dechrau.
• Dylai ceisiadau gael eu cefnogi gan brisiant RICS annibynnol a dylai’r Cyngor ddarparu chwiliad tir lleol.
• Uchafswm benthyciad o £35,000 yr uned o lety hyd at uchafswm o £150,000 yr ymgeisydd.
• Bydd benthyciadau yn cael eu sicrhau fel pridiant 1^af neu 2^ail yn erbyn teitl y Gofrestrfa Dir.
• Uchafswm 80% o fenthyciad i’r gwerth - ar sail gwerth a chyflwr presennol yr eiddo a gynigiwyd fel sicrwydd.
• Bydd yr holl fenthyciadau yn cael eu cynnig yn ddi-log

Beth yw'r cam nesaf?

• Cysylltwch a’r Tim Tai Gwag i drafod y Ffurflen datgan diddordeb troi tai'n gartrefi.  Bydd swyddog wedyn yn trefnu i ymweld â’r eiddo i benderfynu ei addasrwydd.

Sut i Gysylltu?

Am fwy o wybodaeth cysylltwch â’r Tim Tai Gwag:

• 01286 682621/01286 679290
• taigwag@gwynedd.llyw.cymru

• Adran Tai ac Eiddo, Cyngor Gwynedd, Stryd y Jêl, Caernarfon, Gwynedd, LL55 1SH

Benthyciadau di-log o £1,000 i £25,000 i gynorthwyo perchnogion eiddo sydd angen gwaith adnewyddu.

Ar gael i berchnogion preswyl, landlordiaid, datblygwyr ac elusennau i gynorthwyo gyda gwneud cartref yn gynnes a diogel.

Beth sydd ar gael?

• Benthyciad yn ôl disgresiwn o hyd at £25,000 i gynorthwyo perchnogion tai i wella eu safon o'u heiddo.
• Mae benthyciadau'n amrywio o isafswm o£1,000 hyd at uchafswm o £25,000 fesul unedo lety gydag uchafswm o £150,000 fesul ymgeisydd ar unrhyw adeg.
• Mae uchafswm  cymhareb benthyciad i wertho 80% – yn seiliedig ar werth marchnad cyfredol a chyflwr yr eiddo a gynigir fel diogelwch.
• Mae'r benthyciad ar gael os nad yw'r morgais ac unrhyw fenthyciad gwarantedig gyda'i gilydd yn fwy na 80% o werth cyfredol y cartref, e.e. os yw'r eiddo yn werth £100,000 a bod gennych forgais 70%, dim ond am fenthyciad o £5,000 (h.y. 5%ecwiti sy'n weddill) y gallwch wneud cais  ar gyfer adnewyddu.
• Bydd pob benthyciad yn cael ei gynnig yn ddi-log, ond bydd yn codi ffi weinyddol o £500; Gellir ychwanegu hyn at y benthyciad neu ei dalu ymlaen llaw.
• Bydd yr holl ad-daliadau benthyciad yn cael eu gweinyddu gan Lendology/Parity.

Cymhwysedd

• Mae'r cymorth hwn yn DDEWISOL ac wedi'i anelu'n bennaf at gleientiaid bregus ac incwm isel.
• Mae cymorth Benthyciad Gwella Cartrefi ar gael i Berchennog Meddianwyr (prif breswylfa yn unig); Landlordiaid (unigolion a chwmnïau); Datblygwr (partneriaethau a chwmnïau); Elusennau/Sefydliadau'r Trydydd Sector.
• Bydd gallu'r ymgeisydd i fforddio'r benthyciad yn cael ei benderfynu ar y cyd gan Gyngor Gwynedd a Lendology/Parity.

Cais

• Ffurflen Gais Cynllun Benthyciadau Gwella Cartref Llywodraeth Cymru
• Bydd yn rhaid i geisiadau gael eu cefnogi gan brawf o Deitl ac weithiau bydd yn rhaid iddynt gael eu cefnogi gan Brisiad RICS.  Nid yw'r gosto gael y rhain wedi'u cynnwys yn y ffi weinyddol o £500.
• Os nad yw'r benthyciad yn talu cost lawn y gwaith, mae angen tystiolaeth o gyllid digonol i sicrhau bod y cynllun yn ariannol hyfyw o'r cychwyn cyntaf.
• Rhaid cyflwyno dau ddyfynbris ar gyfer y gwaith dan ystyriaeth ar adeg y cais.

Gyrrwch y ffurflen gais uchod:

• Drwy e-bost: taigwag@gwynedd.llyw.cymru, neu;

• Yn y post: Adran Tai ac Eiddo, Cyngor Gwynedd, Cae Penarlag, Dolgellau  LL40 2YB

Amodau

• Rhaid ad-dalu pob benthyciad cyn diwedd mis Mawrth, 2030.

• Bydd pob benthyciad yn cael ei sicrhau fel arwystl cyntaf neu ail yn erbyn Teitl y Gofrestrfa Tir a rhaid i'r eiddo gael ei gofrestru gyda'r Gofrestrfa Tir cyn cymeradwyo benthyciad.

• Rhaid i'r eiddo fod ag yswiriant dilys.

Sut i gysylltu?

•  Ffôn: 01341 424351 

• E-bost: taigwag@gwynedd.llyw.cymru

• Cyfeiriad post: Tai Sector Preifat, Adran Tai ac Eiddo, Cyngor Gwynedd, Cae Penarlag, Dolgellau, Gwynedd LL40 2YB 

Gall y Cyngor helpu i ostwng neu gael gwared ar y TAW ar yr holl ddeunyddiau a ddefnyddir wrth adnewyddu tŷ gwag. Os yw eiddo wedi bod yn wag rhwng 2 a 10 mlynedd, daw’r TAW ar y deunyddiau i lawr i 5%. Os yw eiddo wedi bod yn wag am dros 10 mlynedd, gellir gostwng y TAW i 0%.

Mae dod ag eiddo gwag yn ôl i ddefnydd yn gallu bod yn broses drud, yn enwedig pan fod angen adnewyddu. I helpu gyda’r costau yma, mae’r Llywodraeth wedi gwneud newidiadau yn y canran o TAW mae angen talu ar gostau adnewyddu adeiladau gwag dros dymor hir.

Mae’n bwysig bod gennych ddealltwriaeth o’r cyfraddau TAW gwahanol os ydych yn bwriadu adnewyddu eich eiddo, ar adegau nid yw adeiladwyr yn ymwybodol o’r newidiadau yma. Os ydych yn talu’r gyfradd safonol o 20% TAW, er eich bod yn gymwys am ddisgownt, mi fedr fod yn anodd iawn derbyn ad-daliad am yr hyn sydd wedi ei dalu.

Mae’r canllaw hwn yn darparu bras olwg ar rhai sefyllfaoedd ble mae’n bosib eich bod yn cymwys am ostyngiad TAW pan yn adnewyddu tŷ. Plîs nodwch, nid yw’r canllaw yma yn cynnwys yr holl wybodaeth berthnasol dros gyfraddau TAW. Ddylai unrhyw geisiadau am ostyngiad/eithriad TAW cael ei wirio gan HMRC, a/neu gael ei chadarnhau drwy gyfeirio at HMRC 708 a/neu HMRC Notice 431C.

Gostyngiad TAW: adnewyddu tai (gwag am o leiafswm o ddwy flynedd)

• Gall gwaith adnewyddu i eiddo preswyl sydd wedi bod yn wag am leiafswm o ddwy flynedd bod yn cymwys am gyfradd TAW wedi’i ostwng i 5%. Mae hyn yn ostyngiad o 15% o’r 20% sydd fel arfer yn daladwy.
• Dylai contractwyr sicrhau eu bod yn ymwybodol o’r rheolau treth cyn iddynt brynu nwyddau/gwasanaethau ar gyfer y gwaith. Dim ond rhai nwyddau/gwasanaethau sydd yn gymwys am ostyngiad TAW (HMRC Rhybudd 708, Rhan 8.4).
• Am ragor wybodaeth cyfeiriwch at HMRC Rhybudd 708

Eithriad TAW: adnewyddu tai (gwag am leiafswm o deg mlynedd)

• Gall gwaith adnewyddu i eiddo preswyl sydd wedi bod yn wag am leiafswm o ddeg mlynedd fod yn gymwys am gyfradd TAW wedi’i ostwng i 0%. 
• Mae' eich hawl i’r gostyngiad yn rhannol amodol ar ddefnyddio'r eiddo a adnewyddwyd at ddibenion preswyl ar gyfer eich hun a'ch teulu. Nid yw'n bosibl byw yn yr eiddo cyn dechrau’r gwaith adnewyddu.
• Am ragor o wybodaeth cyfeiriwch at HMRC Rhybudd TAW 431C a HMRC Rhybudd 708.

Eithriad TAW: throsi eiddo ar gyfer bwrpas preswyl

• Gall gwaith trosi eiddo dibreswyl yn eiddo preswyl fod yn gymwys am TAW ar raddfa o 0%.
• Diffinnir ‘trosi eiddo’ fel trosi eiddo dibreswyl sydd erioed wedi cael ei ddefnyddio i bwrpas preswyl yn annedd preswyl.
• Mae eich hawl i’r gostyngiad yn amodol ar ddefnyddio’r eiddo ar gyfer pwrpas preswyl un ai i chi eich hun neu eich teulu.
• Am ragor o wybodaeth cyfeiriwch at HMRC Rhybudd TAW 431C a HMRC Rhybudd 708.

Dwi’n meddwl fy mod yn gymwys, beth ddylwn i ei wneud?

Os ydych yn credu eich bod yn gymwys am ostyngiad TAW ar unrhyw waith fyddwch yn ymgymryd i ddod a thŷ gwag yn ôl i ddefnydd preswyl yna cysylltwch â HMRC:

• 0300 200 3700 (Llun-Gwener, 08:00-18:00)
• https://www.gov.uk/topic/business-tax/vat

Unwaith mae HMRC wedi cadarnhau eich bod yn cymwys, cysylltwch â Tîm Tai Gwag Cyngor Gwynedd i ofyn am dystiolaeth fod yr eiddo wedi bod yn wag am y cyfnod gofynnol:

• 0134 142 4371 (Llun-Gwener, 09:00-17:00)
• taigwag@gwynedd.llyw.cymru