Tai Cymdeithasol

Mae’r drefn bresennol, sy’n seiliedig ar gynllun pwyntiau, wedi bodoli ers peth amser a gall ar brydiau ymddangos yn gymhleth. ‘Rydym yn credu bod angen trefn haws i’w deall a bod angen cyfarch rhai materion sydd wedi codi gan ymgeiswyr. Credwn fod cyfle hefyd i gryfhau sefyllfa ymgeiswyr sydd â chyswllt lleol a chymunedol gydag ardal lle mae’r gosodiad, ac i gydnabod y cyfnod mae rhai ymgeiswyr yn treulio ar y gofrestr. Mae’n fwriad felly argymell system ‘bandio’ yn lle’r sustem bwyntiau sy’n cael ei defnyddio ar hyn o bryd.

O fewn trefn ‘bandio’ fe fyddai ceisiadau am eiddo cymdeithasol yn cael eu gosod mewn band penodol sy’n adlewyrchu lefel angen. Bydd hyn yn golygu y bydd pob cais yn osgoi dryswch all godi gyda’r drefn bresennol lle mae’n bosibl i gais dderbyn pwyntiau gwahanol ar gyfer ardaloedd gwahanol. Bwriedir adlewyrchu cysylltiad ymgeiswyr gyda Gwynedd a chyda chymunedau unigol, gan gryfhau’r pwyslais ar gyfarch anghenion tai bobl leol.  

Mae’r Cyngor yn credu ei bod hi’n bwysig cydnabod cysylltiad  lleol ymgeiswyr gyda Gwynedd, ond mae gofyn hefyd ddangos blaenoriaeth i rai sydd mewn angen tai. Rydym yn  cynnig  mai ymgeiswyr gyda chysylltiad Gwynedd yn unig gaiff fod yn y 2 fand blaenoriaeth uchaf. Mae deddfwriaeth a rheoliadau statudol yn dweud bod rhaid i’r Cyngor ddangos ‘blaenoriaeth resymol’ i nifer o gategoriau o ymgeiswyr, a bydd y ceisiadau ym Mand 1 i Fand 4 yn cynnwys y ceisiadau hynny. Dyma fanylion y 5 Band Blaenoriaeth:

• Band 1: Ceisiadau gyda dros 5 mlynedd o gysylltiad gyda Gwynedd ac sydd mewn angen tai brys
• Band 2: Ceisiadau sydd gyda dros 5 mlynedd o gysylltiad gyda Gwynedd ac sydd hefyd mewn angen tai
• Band 3: Ceisiadau mewn angen tai brys, ond gyda llai na 5 mlynedd o gysylltiad gyda Gwynedd
• Band 4: Ceisiadau angen tai, ond gyda llai na 5 mlynedd o gysylltiad gyda Gwynedd
• Band 5: Ceisiadau heb fod mewn angen tai, ond sydd gyda dros 5 mlynedd o gysylltiad gyda Gwynedd

Ni fyddwn yn rhagweld y bydd llawer iawn o geisiadau yn disgyn i’r categori ‘angen tai brys a di-oed’. Ceisiadau fydd y rhain sydd mewn angen dybryd, er enghraifft oherwydd cyflwr meddygol terfynol.

Bydd ceisiadau o fewn y bandiau unigol yn cael eu blaenoriaethu gyntaf i bobl gyda dros 5 mlynedd o gysylltiad gyda’r gymuned lle mae’r eiddo wedi lleoli. Wedyn bydd ceisiadau yn cael eu trefnu yn ôl dyddiad cofrestru y cais (h.y. cynnig cyntaf i geisiadau gyda chysylltiad cymuned dros 5 mlynedd sydd wedi bod ar y Gofrestr hiraf). Wedyn bydd ceisiadau gyda llai na 5 mlynedd o gysylltiad efo’r gymuned yn cael eu hystyried, eto wedi eu trefnu yn ôl dyddiad y cais.

Bydd eiddo yn cael ei gynnig i’r ymgeisydd uchaf yn y band yn y lle cyntaf, gan weithio i lawr y band. Os nad oes ceisiadau addas o fewn y band, bydd ceisiadau o’ band nesaf yn cael cynnig, ac yn y blaen.

Gydag unrhyw newid, bydd rhai ceisiadau yn cael mwy o flaenoriaeth ac eraill yn lleihau. Wrth gryfhau'r elfen gyswllt leol, rhagwelir y bydd y ceisiadau canlynol yn codi mewn blaenoriaeth o'i gymharu â’r system bwyntiau presennol:

• Ymgeiswyr mewn angen tai gyda dros 5 mlynedd o gysylltiad gyda Gwynedd
• Ymgeiswyr mewn angen tai sydd gyda dros 5 mlynedd o gysylltiad â’r gymuned y lleolir yr eiddo ynddi
• Ymgeiswyr sydd wedi treulio amser ar y gofrestr

Ar y llaw arall rhagwelir y bydd rhai ceisiadau yn disgyn o safbwynt blaenoriaeth o'i gymharu â’r system bresennol:

• Ymgeiswyr mewn angen tai ond gyda  llai na 5 mlynedd o gysylltiad gyda Gwynedd
• Ymgeiswyr lle mae blaenoriaeth wedi ei ostwng oherwydd problemau cyfredol neu hanesyddol gydag ymddygiad neu ddyledion

Er y bydd rhai ceisiadau yn disgyn, mae’r Cyngor a’r Cymdeithasau Tai sy’n cyd-weithio mewn partneriaeth yn credu y byddai'r newidiadau yn cyfarch rhai rhwystredigaethau gyda’r polisi presennol a bod adlewyrchu anghenion pobl leol yn flaenoriaeth.

Ar ôl cwblhau'r ymgynghoriad ac yn ddibynnol ar dderbyn cymeradwyaeth i fwrw ymlaen bydd Opsiynau Tai Gwynedd yn cysylltu gyda phawb sydd ar y Gofrestr Tai Cyffredin yn ystod 2019 er mwyn egluro unrhyw newid ac i hysbysu i ba fand y bydd eu cais yn ymddangos ynddi, yn y cyfamser nid oes angen i chi gysylltu gyda’r Tîm Opsiynau Tai.

Os yr hoffech weld y Polisi Gosod Tai Cyffredin (Dogfen Ymgynghori), yna dilynwch y linc yma:

Polisi Gosod Tai Cyffredin 

Asesiad Effaith Cydraddoldeb (Drafft) 

Yn ystod cyfnod yr ymgynghoriad, sydd yn parhau tan 1 Mawrth 2019, mae cyfle i chi leisio eich barn ar y newidiadau. Dilynwch y linc yma i gwblhau arolwg ar-lein lle y gallwch hefyd roi sylwadau ar yr Holiadur Tai Cymdeithasol. Os yr hoffech ddarparu sylwadau trwy lythyr ar yr ymgynghoriad gallwch hefyd ysgrifennu at:

Ymgynghoriad Gosod Tai Cymdeithasol

Cyngor Gwynedd

Penrallt

Caernarfon

Gwynedd

Mae tai cymdeithasol yn cael eu dyrannu yn ôl yr angen. Yng Ngwynedd defnyddir system sydd yn rhoi pwyntiau i ymgeiswyr i adlewyrchu eu sefyllfa a'u anghenion. Bydd cartrefi yn cael eu cynnig i'r ymgeisydd sydd gyda'r pwyntiau uchaf am eiddo a ddaw'n wag i'w osod. Os yw un neu fwy o'r isod yn wir amdanochi, mae'n bosib y byddwch yn gymwys i dderbyn pwyntiau ar eich cais:

• mae gennych gysylltiad lleol gyda Gwynedd
• mae gennych gysylltiad lleol gyda'r gymuned yr ydych eisiau byw ynddi
• mae gan awdurdod tai ddyletswydd cyfreithiol tuag atoch
• rydych angen symud i rywle penodol er mwyn osgoi caledi (i chi neu rywun arall).
• rydych angen symud er mwyn eich iechyd / lles
• rydych yn byw mewn tŷ mewn cyflwr gwael / gorlawn neu anfoddhaol
• rydych yn ddigartref, yn wynebu digartrefedd neu mae dyletswydd digartrefedd arnoch gan awdurdod lleol

Er mwyn cael eich ystyried am dŷ cymdeithasol mae'n rhaid i'ch enw fod ar Gofrestr Dai Gyffredin Gwynedd. Os nad ydych ar y gofrestr, y cam cyntaf felly yw cysylltu â ni.

Cysylltwch â’r Tîm Opsiynau Tai:

• Ffôn: 01286 685100
• E-bost: opsiynautai@gwynedd.llyw.cymru

Byddwn yn trafod eich anghenion gyda chi er mwyn adnabod y ffordd orau ymlaen. Wedi derbyn eich manylion, bydd y tîm yn anfon ffurflen gais atoch er mwyn i chi allu cofrestru. Os na fyddwch yn gymwys i fynd ar y Gofrestr Tai Cyffredin, byddwn yn trafod yr opsiynau tai eraill a all fod ar gael i chi. Nodir nad yw bod ar y gofrestr yn gwarantu tŷ i neb.

• Gwybodaeth i ymgeiswyr
• Ffurflen gais am eiddo

Er mwyn sicrhau bod y broses o osod tai cymdeithasol yn un teg, mae Cyngor Gwynedd a’r cymdeithasau tai wedi cyhoeddi dogfen sydd yn egluro manylion y broses. Mae’r ddogfen, sef y Polisi Gosod Tai Cyffredin yn seiliedig ar ofynion statudol ac ar arweiniad gan Lywodraeth Cymru. 

• Polisi Gosod Tai Cyffredin 

Cliciwch ar y dolenni canlynol sydd yn eich cysylltu i wefannau neu dudalennau Facebook y cymdeithasau tai sydd yn cynnwys manylion rhai o’r eiddo cymdeithasol sydd yn barod i'w gosod nawr:

• Eiddo ar osod gan Cartrefi Cymunedol Gwynedd
• Eiddo ar osod gan Grŵp Cynefin
• Eiddo ar osod gan Tai Gogledd Cymru

Mae yna dros 7,500 o unedau eiddo cymdeithasol wedi eu lleoli ar draws y sir. Maent yn amrywio o eiddo i berson sengl i dai ar gyfer teuluoedd. Mae eiddo hefyd yn cael ei ddarparu sydd yn neilltuol o addas ar gyfer pobl hŷn. Cliciwch isod i weld manylion eu lleoliad. 

• Rhestr Stoc Tai Cymdeithasol

Os ydych eisiau symud o’ch cartref presennol, bydd angen i chi gofrestru ar y Gofrestr Tai Cyffredin. Fodd bynnag os ydych yn cael trafferthion gydag unrhyw agwedd o’ch tenantiaeth dylech gysylltu, yn y lle cyntaf, gydag eich cymdeithas dai am arweiniad:

• Cartrefi Cymunedol Gwynedd
• Grŵp Cynefin
• Tai Gogledd Cymru

Gall rhai tenantiaid tai cymdeithasol fod yn gymwys i ffeirio cartref gyda thenant arall. Gelwir hyn yn gyfnewid tenantiaeth. Cewch fwy o fanylion am hyn trwy holi eich cymdeithas dai neu ymweld â gwefannau megis Homeswapper neu House Swap Wales sydd yn ffordd gyflym a hawdd o ddod o hyd i gartref gwahanol. Ceir mwy o wybodaeth yn y taflenni yma:

• Eisiau symud cartref?
• Eisiau cyfnewid cartref?